Nguyên tắc cắt lỗ " Cut Loss"

Nguyên tắc cắt lỗ rất đơn giản: khi mua bất cứ cổ phiếu nào chúng ta nên xác định ngay mức thua lỗ có thể chấp nhận.

Xin nói ngay, nguyên tắc cắt lỗ và bài toán vốn được đề cập
trong bài viết này không phải do tác giả nghĩ ra và cũng không phải là vấn đề mới
mẻ, đây là nguyên tắc đầu tiên mà bất cứ khóa đào tạo chứng khoán cơ bản nào
cũng nói đến.
Lúc này có lẽ nhắc đến nguyên tắc cắt lỗ là hơi muộn, vì thời
điểm cắt lỗ tốt nhất đã qua. Thị trường đã xuống những ngưỡng điểm mà những nhà
đầu tư “tham lam” bắt đầu giải ngân dần dần, trong khi “sự sợ hãi” dường như
cũng sắp bão hòa. Tuy nhiên, vẫn phải nói rằng, cắt lỗ là một nguyên tắc cơ bản
mà đã tham gia đầu tư chứng khoán chúng ta đều phải nằm lòng và việc tuân thủ
nguyên tắc này luôn mang lại lợi ích lớn cho mỗi nhà đầu tư. Vì vậy, luôn nhắc
nhau chấp hành nguyên tắc này cũng là việc làm cần thiết và có giá trị ở mọi thời
điểm.

Nguyên tắc cắt lỗ rất đơn giản: khi mua bất cứ cổ phiếu nào
chúng ta nên xác định ngay mức thua lỗ có thể chấp nhận và bán ngay khi giá cổ
phiếu giảm qua mức chấp nhận này. Loeb là một nhà đầu tư rất thành công và ông
khuyên chúng ta nên cắt giảm mọi thua lỗ càng sớm càng tốt. Cũng theo Loeb, 10%
là một quy tắc cắt giảm thua lỗ hợp lý đối với những nhà đầu tư mới tham gia thị
trường.

Bài toán vốn như bảng dưới chỉ ra cho chúng ta thấy: càng cắt
lỗ sớm chúng ta càng có cơ hội kiếm lại khoản tiền đã mất.

Khi cắt lỗ ở mức 10%, với số tiền còn lại chúng ta chỉ cần
tìm được những cơ hội đầu tư có mức sinh lời 11,1% là bù đắp được phần vốn đã mất.
Nhưng với mức thua lỗ 50% thì chúng ta cần tìm kiếm những cơ hội đầu tư có mức
sinh lời là 100% và tệ hơn nữa là với mức thua lỗ 70% thì chúng ta cần tìm được
những cơ hội đầu tư sinh lời 233,3%. Việc tìm kiếm những cơ hội sinh lời lớn
như vậy khó khăn hơn rất nhiều việc tìm kiếm những cơ hội sinh lời 11,1%.

Nguyên tắc cắt lỗ đơn giản và hiệu quả như vậy nhưng tại sao
rất nhiều nhà đầu tư không thực hiện được?. Vấn đề khó khăn ở đây là việc nhiều
nhà đầu tư không quen chấp nhận thất bại. Khi chúng ta mua một cổ phiếu, chúng
ta luôn hy vọng và tin tưởng vào việc cổ phiếu sẽ lên giá cao hơn. Khi cổ phiếu
giảm giá đến mức cần cắt lỗ thì chúng ta thấy xót xa và thật khó khăn khi bán cổ
phiếu đó và chấp nhận thua lỗ. Nhà đầu tư luôn hy vọng cổ phiếu đó sẽ tăng giá
trở lại và họ sẽ chờ bán ở giá cao hơn. Khi cổ phiếu tiếp tục giảm giá thì nhà
đầu tư càng khó khăn trong việc chấp nhận mức thua lỗ lớn hơn và càng nhiều hy
vọng vào việc cổ phiếu sẽ quay đầu tăng giá trở lại. Ở đây, bản thân khoản lỗ bằng
tiền không phải là vấn đề, chính việc chấp nhận một khoản lỗ về mặt tinh thần mới
là quan trọng.

Ở thị trường chứng khoán Việt Nam, với việc giao dịch T+4, nếu
chúng ta mua sai, khi có thể bán được cổ phiếu thì mức thua lỗ đã lên đến 10 -
15%, cá biệt có trường hợp lên đến gần 30%. Đó là lúc chúng ta phải đấu tranh rất
nhiều giữa việc chấp hành nguyên tắc và việc chấp nhận một con số lỗ thực tế
cao như vậy. Bản thân tác giả nhiều khi cũng không chiến thắng nổi mình, nên
kinh nghiệm thực tế rút ra là các nhà đầu tư nhỏ nên dán bảng công thức vốn cạnh
bàn làm việc để luôn nhắc nhở mình.

Trên thị trường có một câu nói xưa như trái đất: còn tiền là
còn cơ hội. Nhưng rõ ràng rằng, nói thì dễ còn làm theo lại không hề đơn giản.


Theo Nguyễn Hồng Mai, thành viên DoBF
ĐTCK